Vai trò thứ nhất: Máy nén tạo sức hút hay tạo ra điều kiện giảm áp tại cửa hút của nó nhằm giải nhiệt của hơi môi chất lạnh từ dàn bay hơi. Điều kiện giảm áp này giúp cho ống mao dẫn hay van tiết lưu điều tiết được lượng môi chất lạnh thể lỏng cần phun vào dàn hơi.

Vai trò thứ hai: Trong quá trình bơm, máy nén làm tăng áp suất, biến môi chất lạnh thể hơi thấp áp thành môi chất lạnh thể hơi cao áp. Áp suất nén càng cao thì nhiệt độ của hơi môi chất lạnh càng tăng lên. Yếu tố này làm tăng cao áp suất và nhiệt độ của hơi môi chất lạnh lên gấp nhiếu lần so với nhiệt độ môi trường giúp thực hiện tốt quá trình nhà nhiệt ngưng tụ tại giàn nóng.

Máy nén còn có công dụng bơm môi chất lạnh chảy xuyên suốt trong hệ thống.

Máy nén lạnh trong ô tô được phân ra làm những loại sau:

+ Máy nén kiểu piston loại đặt đứng.
+ Máy nén kiểu piston loại đặt nằm.
- Máy nén loại cánh van quay.

- Máy nén kiểu xoắn ốc

Cấu tạo

Máy nén được cấu tạo gồm các chi tiết như hình bên dưới.


Nguyên lý hoạt động chung của máy nén lạnh ô tô

Xét nguyên lý hoạt động của một loại máy nén như giới thiệu ở hình dưới. Đó là một loại máy nén kiểu piston đặt nằm có thể tích buồng bơm thay đổi.
- Máy nén kiểu piston loại đặt nằm, còn gọi là máy nén piston đặt dọc trục có kích thước nhỏ gọn được trang bị phổ biến cho ôtô thế hệ mới .


Năm piston của máy nén được dẫn động nhờ tấm dao động có khả năng thay đổi góc nghiêng. Mỗi khi góc nghiêng của tấm dao động thay đổi thì khoảng cách chạy hữu ích của piston sẽ thay đổi theo, nhờ vậy thể tích môi chất lạnh bơm đi cũng thay đổi.

Khoảng cách của các piston thay đổi tuỳ thuộc vào môi chất lạnh cần bơm đi. Như đã giới thiệu ở trên, chiều dài khoảng chạy piston được điều khiển bởi đĩa cam 10. Đĩa cam có thể thay đổi góc nghiêng của nó trong lúc đang bơm. Góc nghiêng này càng lớn thì hành trình của piston càng dài (hình trên) và bơm đi càng nhiều môi chất lạnh, góc nghiêng của đĩa cam càng bé thì hành trình của các piston càng ngắn và bơm đi càng ít môi chất lạnh. Đặc tính hoạt động này giúp cho máy nén có thể bơm liên tục vì nó chỉ cần bơm đi một số lượng môi chất lạnh lúc ít lúc nhiều tuỳ nhu cầu làm lạnh.

Góc nghiêng của đĩa cam được điều khiển nhờ một van kiểm soát kiểu lồng xếp bố trí phía sau bơm (9). Van này tự động thu ngắt hay duỗi dài mỗi khi áp suất trong phía thấp áp tăng hay giảm. Động tác co, duỗi của van lồng xếp điếu khiển một viên bi đóng hay mở để kiểm soát bên trong cácte máy nén. Sự chênh lệch áp suất giữa phía thấp và áp suất bên trong cácte máy nén sẽ quyết định vị trí hay góc nghiêng của tấm đĩa cam.

Khi áp suất phía thấp áp bằng áp suất bên trong cácte máy nén thì góc nghiêng của đĩa dao động sẽ tối đa và bơm đi một lượng tối đa môi chất lạnh. Ngược lại khi nhu cầu làm lạnh thấp, áp suất tại cửa hút bằng áp suất chuẩn, van kiểm soát sẽ mở cho hơi môi chất lạnh từ phía cao áp nạp vào cácte máy nén tạo ra chênh lệnh áp suất giữa cácte với cửa hút, lúc này góc nghiêng của tấm dao động sẽ tối thiểu, môi chất lạnh bơm đi tối thiểu. Chỉ cần tăng nhẹ áp suất bên trong cácte máy nén là có thể thay đổi góc nghiêng của tấm dao động.

Ưu điểm

- Duy trì được tải lạnh theo yêu cầu bằng cách thay đổi thể tích bơm của máy nén.
- Không cần cắt nối liên tục của bộ ly hợp điện từ theo chu kỳ như đối với kiểu máy nén thường.
- Hệ thống hoạt động êm dịu.
- Đạt hiệu quả làm lạnh cao.

Cơ cấu điều khiển thay đổi thể tích bơm được lắp đặt phía sau máy nén bao gồm piston điều khiển van điện từ cuộn dây điện từ, van một chiều và van xả.

* Bộ phận điều chỉnh của máy nén.

Hình bên dưới giới thiệu kết cấu và hoạt động của bộ phận này.

* Nguyên lý hoạt động của van điều chỉnh (van lồng xếp)

- Khi công suất lạnh lớn theo nhu cầu thì áp suất môi chất lạnh ở đường cao áp và ở đường thấp áp đều lớn (hình a). Khi đó màng xếp (2) bị nén lại, màng xếp (1) bị nén lại do áp suất cao của đường thấp áp. Van điều chỉnh mở làm cho phần áp suất thấp của buồng thấp áp bị giảm đi (vì môi chất lạnh đi qua đường đầu van điều chỉnh ra phía ngoài). Khi đó, áp suất ở phần trên piston và lực của lò xo (1) lớn hơn áp suất ở phần dưới piston và lò xo (2). Nó làm cho vị trí lệch nghiêng của đĩa cam tăng, phần tăng đúng bằng phần yêu cầu của công suất làm lạnh.

- Ngược lại khi công suất làm lạnh thấp thì áp suất ở đường cao áp và đường thấp áp đều thấp (hình b). Màng xếp (2) bị giãn nở và màng xếp (1) cũng giãn nở, van điều chỉnh đóng. Dẫn đến phần thấp áp ở buồng áp suất bị đóng lại. Lúc này áp suất ở buồng áp suất được tăng bởi lỗ khoan tiết lưu.